Fibromiyalji Hastalığı Nedir?

  Bu yazıda, dalış öncesi, sırası ve sonrasında dikkat etmeniz gereken beslenme prensiplerini keşfedeceksiniz. Doğru beslenmeyle su altı maceralarınıza daha güçlü ve zinde bir şekilde adım atabilirsiniz.

Belirtileri

  Fibromiyalji sendromu, yaygın kas iskelet sistemi ağrısı ile kendini gösteren, parestezi, yorgunluk gibi semptomların simetrik bir yayılımla eşlik ettiği ve ağrılı hassas noktaların mevcut olduğu kronik gidişatlı bir hastalıktır . Fibromiyalji hastalarında çoğunlukla anksiyete, yorgunluk, bilişsel fonksiyonlarda bozulma, İrritabl Barsak Sendromu (İBS), depresyon ile uyku bozuklukları gibi yakınmalar ortaya çıkmaktadır. Fibromiyalji sendromuyla birliktelik gösteren bu belirtiler, teşhis konulan hastalarda özellikle titiz bir şekilde sorgulanması gerekmektedir. Yapılan çalışmaların sonucunda, kadın cinsiyeti, sosyoekonomik seviye ile eğitim seviyesinin düşük olması hastalık riskini çoğaltmaktadır. Yapılan çalışmalara göre Türkiye’de ve Dünya genelinde 40-60 yaş arası kadınlarda fibromiyalji hastalığının sıkça görüldüğü gözlenmiştir.

Teşhis

• Semptomların değerlendirilmesi
• Fizik muayene
• Ağrılı hassas noktaların değerlendirilmesi
• Laboratuvar testleri
• Görüntüleme yöntemleri

  Fibromiyalji sendromu vücudun çalışmasına etki ettiği halde herhangi bir hasar oluşturmadığı için tespiti zordur. FMS hem lokal hem genel yaygın kas iskelet sistemi ağrısı, kas tendonlarının yapışma yerlerinde hassasiyet olarak belirtilmektedir. Teşhisi hala tartışma konusu olmaya devam eden bu hastalığın sempatik deri cevabı (SSR) parametreleriyle ilişkisi BM ile incelenmiştir. Fibromiyaljili hastalarda otonom sinir sisteminde fonksiyonel bozukluklar görülmektedir.

  Fibromiyalji teşjhisi alan kilerin psikolojik etkileri incelenmiş ve çıkan sonuca göre gerek ağrı gerekse genetik faktörlerden dolayı fibromiyalji teşhisi alan kadın hastalarda, Fibromiyalji teşhisi olmayan kadınlara göre depresif belirtiler 3 kat fazla ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu sonuç, cinsiyet hormonları ile sempatik sistemdeki değişik aktivitelerin neden olduğu ağrı eşiğindeki farklılıklar ile açıklanmaktadır. Aynı zamanda hastanın deneyimlediği ağrı süresi çoğaldıkça depresif semptomların çoğaldığı da açıklanmaktadır.

  Psikolojik faktörlerin yanı sıra kişilerde en yoğun görülen sorunlardan biri de uyku bozukluklarıdır. Bunun sebebi ağrı faktörü de olabilir. Halsizlik, katılık, yaygın kronik ağrı, sabah yorgunluğu ile halsizlik en çok karşılaşılan semptomlardır. Fibromiyalji hastalarının %80’inde uyku bozukluğuna rastlanmaktadır. Kronik ağrı, yorgunluk, bilişsel disfonksiyon ve uyku bozukluğunun birbirleriyle bağlantılı olduğu savunulmaktadır. Bu durum da kişinin gün içinde yaşam kalitesini düşürerek odak faktörünü azaltmaktadır.

Tedavi

• İlaç tedavisi
• Fizyoterapi
• Psikolojik destek
• Beslenme ve diyet

  FM tanısı almış bireylerde yaşam kalitesinin önemli düzeyde azalması sebebiyle uygulanan tedavide yaşam kalitesini arttırmaya yönelik yaklaşımlar geliştirilmektedir. Beslenme uzmanları/diyetisyenler tarafından bireylerin normal BKİ’ye ulaşması amaçlanmalı ve başta antioksidan vitamin- mineraller olmak üzere kan bulgularında eksikliği tespit edilen mikro besin öğelerinin belirlenerek eksikliklerin önlenmesi sağlanmalıdır. Tedavinin etkinliğinin belirlenmesinde hastanın semptomlarındaki değişimleri açıklama yeteneği son derece önemli rol oynamaktadır. Dolayısıyla tedavi ekibinde sağlık profesyonellerinin yanı sıra bireyin kendisi de yer almaktadır. Tedavi ekibinde yer alan romatolog, fizyoterapist, psikolog ve beslenme uzmanının/diyetisyenin hasta ile kurdukları iletişim son derece önemlidir.

  Fibromiyalji hastalarında görülen D vitamini eksikliğinin ağrı üzerindeki etkisi nedeniyle D vitamini eksikliğine karşı önlem alınmalı ve takip edilmelidir.

Beslenme ve Diyet

• Normal BKİ'ye ulaşmak
• Antioksidan vitamin ve minerallerin eksikliğinin giderilmesi
• D vitamini takviyesi
• Selenyum, çinko ve magnezyum açısından zengin besinler tüketmek
• Zerdeçal tüketimi

  Fibromiyalji varlığında selenyum, çinko ve magnezyum gibi mikrobesin öğelerinin antioksidan özelliklerinden fayda sağlanabilir. Çinkodan zengin beslenmek için kümes hayvanları, kırmızı et, kabak çekirdeği, mercimek, fındık, badem, karides, kenevir tüketilebilir. Selenyum içeriği yüksek olan besinler; mantar, ayçiçeği çekirdeği, ton balığı, somon, beyaz ve kırmızı et, tam buğday ekmeği, kuruyemişler, yağlı tohumlardır. Magnezyum için ise yeşil yapraklı sebzeler, muz, fındık gibi yağlı tohumlar, kurubaklagiller, kakao, avokado, tam tahıllar, deniz ürünleri tüketilebilir.   Zerdeçal, doğadaki en güçlü anti-inflamatuarlardandır. Zerdeçalın etken maddesi kurkumin ağrıyı keser. Bu nedenle fibromiyalji hastalarının her gün zerdeçal tüketmesi fayda sağlayacaktır. Umut vaat eden farklı diyet uygulamalarının FM semptomlarında sağlayacağı gelişmelerin değerlendirildiği pek çok çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.